Του Άρη Μπερζοβίτη
Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες και η δεύτερη αιτία θανάτου από κακοήθη νόσο, αλλά πολλά δεδομένα γι’ αυτόν δεν είναι ευρέως γνωστά.
Υπολογίζεται ότι ετησίως ανιχνεύονται πάνω από 1,9 εκατομμύρια νέα περιστατικά, ενώ τουλάχιστον 360.000 άνδρες χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κάθε χρόνο ανιχνεύονται πάνω από 7.000 περιστατικά, ενώ το 2022 καταγράφηκαν 1.945 θάνατοι.
Παρότι όμως ο καρκίνος του προστάτη είναι τόσο συχνός, οι περισσότεροι άνδρες δεν γνωρίζουν ότι δεν προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδιά του.
«Για να εκδηλωθούν συμπτώματα συνήθως πρέπει να είναι προχωρημένος, δηλαδή να έχει μεγαλώσει αρκετά ώστε να πιέζει την ουρήθρα. Αυτό κατά κανόνα δεν συμβαίνει από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά σε βάθος πολλών ετών όταν ο καρκίνος δεν είναι επιθετικός. Αν όμως είναι επιθετικός, θα συμβεί πολύ νωρίτερα, ίσως και μέσα σε έναν χρόνο. Γι’ αυτό τον λόγο είναι τόσο σημαντικός ο προσυμπτωματικός έλεγχος με PSA και δακτυλική εξέταση, από τα 45 έτη και μετά (οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό πρέπει να τον αρχίζουν στα 40 τους χρόνια). Αν ο έλεγχος δείξει κάτι ύποπτο, θα ακολουθήσει πολυπαραμετρική μαγνητική προστάτη και ίσως βιοψία», αναφέρει ο χειρουργός ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, τ. διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Κοργιαλένειου Μπενάκειου Νοσοκομείο ΕΕΣ, τ. πρόεδρος Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, διευθυντής Β’ Ουρολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ.
Οι άνδρες, όμως, πρέπει να γνωρίζουν ότι η μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα δεν είναι τέλεια εξέταση. Η πρωτεΐνη αυτή αυξάνεται και σε καλοήθεις καταστάσεις (προστατίτιδα, καλοήθης υπερπλασία προστάτη), ενώ αποκαλύπτει και όγκους που δεν είναι επιθετικοί και επομένως δεν χρειάζονται θεραπεία. Οι επιθετικοί όγκοι πάντως που απαιτούν δίχως καθυστέρηση ριζική θεραπεία για να μην απειλήσουν τη ζωή υπολογίζονται στο 15-30%. Οι υπόλοιποι αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό. Μάλιστα κάποιοι δεν χρειάζονται καν θεραπεία.
Οι περιπτώσεις αυτές είναι πολλές. Στην πραγματικότητα, ο ένας στους τρεις άνδρες με καρκίνο του προστάτη δεν χρειάζεται θεραπεία, αλλά ενεργό παρακολούθηση. Αυτή συνίσταται σε μέτρηση του PSA και δακτυλική εξέταση συνήθως ανά εξάμηνο. Οι άνδρες αυτοί έχουν χαμηλού κινδύνου προστατικό καρκίνο, ο οποίος περιορίζεται μέσα στον προστατικό αδένα και είναι απίθανο να αναπτυχθεί ή να εξαπλωθεί.
Είτε πάντως γίνει θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη, είτε ενεργός παρακολούθηση, έχει μεγάλη σημασία η διακοπή του καπνίσματος. Έχει βρεθεί ότι το κάπνισμα επιδεινώνει την έκβαση των ασθενών, αυξάνοντας τον κίνδυνο εξάπλωσης του καρκίνου, υποτροπής και θανάτου.
Την έκβαση του καρκίνου του προστάτη επιδεινώνει η παχυσαρκία. Τα περιττά κιλά αποτελούν επίσης παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου. Σχετίζονται όμως και με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από αυτόν.
Σε κάθε περίπτωση, «μπορεί ο καρκίνος του προστάτη να είναι συνήθως αντιμετωπίσιμος και να έχει καλή πρόγνωση, αλλά η έγκαιρη διάγνωση έχει και σε αυτή τη μορφή καρκίνου ζωτική σημασία. Το ίδιο και ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής που θωρακίζουν την υγεία», καταλήγει ο κ. Πούλιας.
