Αναδημοσίευση από το περιοδικό Health Next Generation (Τεύχος 27)
Γράφει η ΗΛΕΚΤΡΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ, καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός», αντιπρόεδρος Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας
Πολλοί συμπολίτες μας πιστεύουν ότι η πρόοδος της επιστήμης έχει οδηγήσει στη μείωση ή και εξαφάνιση των Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Νοσημάτων (ΣΜΝ). Τα ΣΜΝ, όμως, είναι εδώ και μπορεί να προκύψουν ακόμα και στην πρώτη σεξουαλική επαφή ενός νεαρού ατόμου.
Πολλοί μικροοργανισμοί μπορούν να μεταδοθούν με τη σεξουαλική επαφή. Τα συχνότερα, όμως, ΣΜΝ είναι τα κονδυλώματα, ο έρπης των γεννητικών οργάνων, η σύφιλη, η γονόρροια (γνωστή και ως βλεννόρροια), οι χλαμυδιακές λοιμώξεις και η HIV (Human Immunodeficiency Virus) λοίμωξη.
Tα ΣΜΝ αφορούν όλα τα άτομα με ενεργή σεξουαλική ζωή ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Συνεπώς, είναι αδικαιολόγητος ο στιγματισμός όσων πάσχουν από αυτά. Η εμφάνιση, δηλαδή, ενός ΣΜΝ δεν σημαίνει ότι ο ασθενής έχει μία ανεύθυνη σεξουαλική ζωή. Ο κίνδυνος εμφάνισης ενός ΣΜΝ αυξάνεται, βέβαια, με τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων, κυρίως όταν στις επαφές δεν χρησιμοποιείται προφυλακτικό. Εν τούτοις, και μία μόνο επαφή με έναν σύντροφο που πάσχει από ΣΜΝ μπορεί να οδηγήσει στη μετάδοσή τους.
Σε ορισμένα ΣΜΝ, όπως η σύφιλη και η γονόρροια, παρατηρείται ιδιαίτερη αύξηση τα τελευταία χρόνια τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη και την Αμερική. Π.χ. τα περιστατικά σύφιλης διπλασιάστηκαν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη το 2023 σε σχέση με το 2020. Η αύξηση είναι ακόμη μεγαλύτερη για τη γονόρροια. Στο Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός», το οποίο είναι Κέντρο Αναφοράς για τα ΣΜΝ, παρατηρήσαμε πρώτοι την αύξηση αυτή, καθώς τα περιστατικά σύφιλης τη διετία 2020-2022 ήταν κατά 65% περισσότερα σε σχέση με τη διετία 2018-2020. Ευτυχώς, παρόμοια αύξηση δεν παρατηρείται σε όλα τα ΣΜΝ. Η εμφάνιση των κονδυλωμάτων έχει μειωθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες, λόγω του εμβολιασμού για τους ιούς που τα προκαλούν, τους Human Pappilomavirus (HPV). Η πρόσφατη, στην Ελλάδα, επέκταση του δωρεάν εμβολιασμού για τον HPV και στα αγόρια (εκτός από τα κορίτσια) μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω μείωση των κονδυλωμάτων στη χώρα μας. Στα κορίτσια η εμβολιαστική κάλυψη είναι ικανοποιητική, η συμμετοχή των αγοριών, όμως, στον εμβολιασμό είναι ακόμα μικρή.
Ενδείξεις ότι κάποιος μπορεί να εμφανίζει ένα ΣΜΝ αποτελούν η εμφάνιση εξανθημάτων στην γεννητική περιοχή (διαβρώσεις, περιοχές με ερυθρότητα και απολέπιση, βλάβες που μοιάζουν με κρεατοελιές), η εκροή υγρού από την ουρήθρα στον άνδρα και η αύξηση των κολπικών υγρών στις γυναίκες. Όλα αυτά πρέπει να οδηγούν τον πάσχοντα στον ειδικό γιατρό, τον δερματολόγο-αφροδισιολόγο, ο οποίος είναι σε θέση να διαγνώσει όχι μόνο τα ΣΜΝ, αλλά και τις άλλες δερματοπάθειες της γεννητικής περιοχής (λειχήνας, δερματίτιδα, ψωρίαση κ.λπ.), καθώς ένα εξάνθημα στη γεννητική περιοχή δεν σημαίνει πάντα την παρουσία ενός ΣΜΝ. Η έγκαιρη προσέλευση οδηγεί στη γρήγορη διάγνωση και αντιμετώπιση των ΣΜΝ και συμβάλλει τόσο στην αποκατάσταση της υγείας του ασθενούς όσο και στη μείωση της μετάδοσής τους.
Φυσικά, και στα νοσήματα αυτά, η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Η υπεύθυνη επιλογή συντρόφων και η χρήση προφυλακτικού σε όλες τις επαφές μειώνουν σημαντικά τη μετάδοση των ΣΜΝ. Το εμβόλιο για τους HPV, όπως ήδη αναφέρθηκε, μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη μείωση της εμφάνισης των κονδυλωμάτων. Για την πρόληψη της μετάδοσης του HIV μπορεί να χορηγηθεί ειδική αγωγή, μετά από μία επαφή υψηλού κινδύνου (post-exposure prophylaxis, PEP). Τέλος, πάλι για την πρόληψη της μετάδοσης του HIV, μπορεί να χορηγηθεί, σε άτομα με υψηλό κίνδυνο να κολλήσουν τον ιό, καθημερινή προφυλακτική αγωγή (pre-exposure prophylaxis, PrEP). Η προφυλακτική αυτή αγωγή χορηγείται τώρα και στην Ελλάδα και συνδυάζεται με συχνές εξετάσεις για ΣΜΝ και παρακολούθηση των ατόμων αυτών.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, εμείς στην Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) διεξάγουμε συστηματικά καμπάνιες ενημέρωσης και πρόληψης για τα ΣΜΝ και στην ιστοσελίδα μας υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για όλα τα νοσήματα αυτά. Θεωρούμε ότι πρέπει να αφυπνίσουμε το κοινό και μάλιστα ότι είναι ουσιώδες να ενημερώσουμε και να προφυλάξουμε ειδικότερα τους νέους μας, που ξεκινούν τώρα τη σεξουαλική τους ζωή.
Κλείνοντας, θέλω να πω ότι το 2025 είναι μία ιδιαίτερα χρονιά για τη Δερματολογία-Αφροδισιολογία στη χώρα μας, καθώς θα οργανώσουμε τον Οκτώβριο στην Αθήνα το Ευρωπαϊκό Συνέδριο για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα και τη Σεξουαλική Υγεία [38th Congress of International Union against Sexually Transmitted Infections (IUSTI)-Europe], με πάνω από 100 ομιλητές από Ευρώπη, Αυστραλία και Αμερική. Το συνέδριο αυτό θα αναδείξει την ιδιαίτερα σημαντική δουλειά όλων των Ελλήνων δερματολόγων-αφροδισιολόγων στον τομέα των ΣΜΝ και θα μας δώσει την ευκαιρία να ενημερωθούμε για όλες τις εξελίξεις στη διάγνωση και την αντιμετώπιση των νοσημάτων αυτών. Καλύτερα ενημερωμένοι, μπορούμε να αντιμετωπίζουμε ακόμα πιο αποτελεσματικά τους ασθενείς μας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Ηλέκτρα Νικολαΐδου είναι καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάζεται στο Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός». Είναι υπεύθυνη του Τμήματος Σεξουαλικώς Μεταδιδομένων Λοιμώξεων του νοσοκομείου, καθώς και των Ιατρείων Ψωρίασης και Λεύκης.
Είναι Board Member της European Academy of Dermatology and Venereology (EADV) και εκπροσωπεί την Ελλάδα στην IUSTI (International Union against Sexually Transmitted Infections) και στη UEMS (European Union of Medical Specialists). Είναι, επίσης, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ).
Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμες ερευνητικές εργασίες σε διεθνή ιατρικά περιοδικά και έχει δώσει πολλές διαλέξεις σε ελληνικά και διεθνή δερματολογικά συνέδρια.
Διαβάστε παρακάτω το άρθρο από το περιοδικό Health Next Generation (Τεύχος 27) και σε ηλεκτρονική μορφή (πατήστε κάτω δεξιά για μεγέθυνση)
